Principios no traballo con persoas na orientación laboral

Facendo vista atrás sobre os contidos tratados ata agora no ámbito da orientación laboral, aproveito esta invitación no blog de 'Trazando tu futuro' para realizar unha reflexión sobre os principios que básicamente debemos ter presentes no noso traballo cos/as participantes, sendo tamén unha forma de englobar os diferentes contidos que se abordaron ata agora. Estes principios serían o de individualización, flexibilidade e o de desenvolvemento e procura da autonomía da persoa.

O principio de individualización fai referencia ao trato persoanalizado que debe existir entre orientador/a e orientando. Partimos da idea que cada persoa ten unhas circunstancias persoais, familiares e sociais únicas e que, polo tanto, require dunha atención individualizada e adaptada ás súas circuntancias. Neste punto entrarían en xogo a posta en práctica de habilidades persoais e de comunicación  co fin de realizar unha comunicación eficaz coa persoa participante. O dominio de técnicas da comunicación como a escoita activa faise esencial, a reformulación, empatía,... Trataríase polo tanto, de poder entender e comprender a situación de partida do participante, as súas expectativas ou mesmo o que espera de nós como profesionais; de coñecer tanto as súas debilidades como sobre todo as súas potencialidades.

Outro dos principios é a flexibilidade, entendendo o traballo da orientación como un proceso de axuda que se adapa ao que se require en cada momento do proceso de orientación. Neste caso, o traballo do orientador debe ser o suficientemente flexible co fin de adecuarse ao que demanda cada participante ou mesmo a nive de actualización profesional co fin de ofrecer a mellor axuda posible ao orientando. Un exemplo serían a actualización non só a nivel de recursos para a formación e o emprego, senón tamén na actualización a nivel de coñecemento das distintas ferramentas dixitais, que melloren o traballo de orientación hacia a persoa participante e actúe como reforzo das súas comptencias profesionais.

Para que este principio se cumpra sempre, sería necesario promover que o contexto e condicións de traballo do/a profesional para que poida realizar as adaptacións necesarias en cada momento.

Por último, o principio de desenvolvemento e procura da autonomía da persoa. Persoalmente valoro fundamental ter presente este principio no traballo coas persoas. A orientaicón non debe basearse únicamente en mera transmisión de información sobre recursos a utilizar pola persoa participante, sennón que debe ir máis alá, sendo a orientación un instrumento de cambio na persoa usuaria.  Así, este principio estaría en consonancia cos anteriores. Partindo dun traballo individualizado co participante, trataremos de potenciar as compentencias necesarias par que a persoa poida valerse por sí mesma e tomar as súas propias desicións relativas ao proceso de busca de emprego no futuro. Estamos a falar neste cso de traballar as competencias de acción que debe posuír a persoa (saber, saber facer, saber ser e saber estar).


Tendo en conta os recursos e problemáticas, que en ocasións son de difícil solución, trataríase en todo caso de traballar no só nos aspectos débiles da persoa senón sobre todo de reforzar as súas fortalezas e potencialidades. Neste proceso se abordarían o afianzamento de compentencias como a capacidade de autocoñecemento, a resolución de problemas, a toma de decisións,...

Outro aspecto a tratar, ademais das compentencias a nivel individual, sería o desenvolvemento de competencias a nivel de participación en redes socias, entendendo esta compentencia como facilitadora no proceso de desenvolvemento persoal e de procura de emprego.